Hoeveel prive-bedrijven er zijn in China weet niemand precies, maar de bedrijven waar de staat geen meerderheidsbelang heeft, zorgen voor tweederde van de industriele productie volgens de laatste cijfers van het Chinese Nationale Bureau voor de Statistiek. En deze bedrijven staan voor 75 -80% van de winst, en voor 90% van de niet-financiele diensten (statistiek van Keywise Capital Management).
Deze bedrijven hebben kapitaal nodig en waar ze dat vandaan halen is omgeven door mysterie. Erg weinig kapitaal komt van de grote staatsbanken: slechts 4% van het totaal aan leningen door de vier grootste banken is aan het midden- en kleinbedrijf verstrekt. Inmiddels zijn enkele prive instellingen ontstaan die kleine leningen verschaffen. Maar dat zijn uitzonderingen. Het enorme gat dat blijft, wordt opgevuld door een onofficieel systeem dat, afhankelijk van de opstelling van de overheid op dat moment, soms illegaal is. Het voorbeeld dat in de China Daily wordt aangehaald gaat over de situatie in de stad Wenzhou in de provincie Zhejiang, en is de uitkomst van een onderzoek door de Chinese centrale bank: 89% van de bevolking in Wenzhou en 57% van de bedrijven hebben geld geleend buiten het banksysteem met een rente van 10% voor 30 dagen of 214% in een jaar.
Er zitten zeker limieten aan de privebedrijven die buiten de wet opereren: locale ambtenaren die hen aanpakken en een hardere lijn vanuit Beijing. Echter hoge ambtenaren zien zeker de betekenis van deze bedrijven voor de Chinese economie en proberen de bedrijfseigenaren over te halen het bedrijf legaal te maken door b.v. de verkoop van aandelen in een openbare bieding. Dit betekent dat het bedrijf belasting moet gaan betalen, wat het voor die tijd vrijwel zeker niet deed. Gelegaliseerde privebedrijven blijven winstgevender dan staatsbedrijven, maar lang niet zo goed als de niet-gelegaliseerde privebedrijven.
Een visie op de ontwikkeling van de economie in China is dat de staat meer gaat controleren en regels oplegt en dat daardoor de prive-initiatieven minder gaan worden, en dan zou het opmerkelijke succes van het min of meer ongecontroleerde 'kapitalisme' misschien wel eens kunnen afnemen.
Delen van het artikel 'Entrepreneurship in China' in The Economist van 12 maart 2011.
http://www.economist.com/node/18330120
